Ruồi đục quả địa trung hải
Tên khoa học: Ceratitis
capitata
Tên tiếng anh: Mediterranean
fruit fly
Thuộc lớp Insecta, bộ Diptera, họ ruồi đục quả Tephritidae.
Đối
tượng gây hại chính của ruồi đục quả địa trung hải
Đây là loài đa thực gây hại trên nhiều loại cây trồng (gây
hại trên 200 loại cây). Một số câynhư: Coffee, ớt ngọt, cam quýt, táo, quả
hạch, ổi, co ca… Trong đó cây cà phê (Coffea
spp.) thườngbị hại nặng.
Đặc
điểm hình thái ruồi đục trái địa trung hải
- Trứng: Màu trắng đến vàng kem, dài
1mm.
- Ấu trùng (sâu non, dòi) ruồi địa
trung hải
+ Sâu non đẫy sức dài 6,5 - 9,0 mm,
rộng 1,2 - 1,5 mm, trên đầu có 9 - 13 nếp nhăn có răng cưa tròn, ngắn
+ Móc miệng màu đen, hoá cứng, rộng
và không có răng cưa ở đỉnh.
+ Lỗ thở trước có từ 8 - 10 gai thịt
- Nhộng: Dạng nhộng bộc, màu vàng
nâu.
- Trưởng thành màu vàng nhạt có kích
thước 3,5 - 5,0 mm. Chiều dài cánh 4 - 6mm.
+ Đầu: Con đực có đôi lông cứng màu
đen ở mép trước.
+ Mảnh lưng ngực: Mảnh lưng ngực màu
vàng đến vàng nâu có nhiều đốm đen rõ ràng. Phía trước của mảnh thuẫn có đường
zích zắc màu vàng, nửa sau mảnh thuẫn có màu đen.
+ Cánh: Các băng cánh có màu vàng, băng Costa bắt đầu trước
điểm kết thúc của gân R1 và bị tách
riêng với các băng dạng đĩa bằng vùng không màu tại điểm kết R1. Buồng Anal có đỉnh kéo dài, phía trước và giữa của
buồng Anal có các đốm hoặc đường sọc màu tối, buồng Cup phình rộng và kéo dài.
+ Bụng: Hình quả lê, màu nâu vàng
đến nâu đỏ, đốt bụng thứ 3 và nửa sau đốt bụng thứ 4 có băng ngang màu sáng
hoặc màu vàng, trên bụng có nhiều lông cứng. Con cái có ống đẻ trứng dẹt và dài
bằng đốt bụng thứ 5 (1 mm).
+ Chân: Đốt chày chân giữa của con đực không có hàng lông cứng mà phủ lông chim.
Đặc
điểm sinh học - sinh thái ruồi đục trái địa trung hải
- Ruồi cái đẻ trên 1.000 trứng, dưới lớp vỏ quả, nở sau 2 -
4 ngày, sâu non thường ăn thịt quả, chúng phát triển từ 6 - 11 ngày ở 13oc - 28oc. Sâu non dẫy
sức nhảy từ quả xuống đất.
- Nhộng vũ hóa ở tầng đất 50mm và hóa trưởng thành sau 6 -
11 ngày ở điều kiện 24oC - 26oC.Trưởng thành sống khoảng 60 ngày, một năm có 2 -
10 lứa. Vòng đời từ 4 - 17 tuần tùy thuộc nhiệt độ
Đặc
điểm gây hại của ruồi đục trái địa trung hải
Chúng gây hại tới hơn 50% sản phẩm thu hoạch đối
với vườn cây ăn quả (trái).
Sâu non (giòi, dòi) đào lỗ và chui vào trong tép, thường có giọt gôm nhỏ từ
trong lỗ chảy ra. Quả bị đục thường nhiễm nấm bán ký sinh, vết bệnh bắt đầu
thối và biến nâu, thịt quả thối rữa và quả rụng xuống. Đây là đối tượng hại rất
nguy hiểm đang được báo động hiện nay. Ruồi trưởng thành chích và đẻ trứng vào
trái cây gây thoái hóa phần thịt quả làm quả bị thối không cho thu hoạch.
Biện
pháp phòng trị ruồi đục trái địa trung hải
- Thu gom hết trái rơi rụng trong
vườn đem chôn sâu dưới đất có rải thêm vôi bột để tiêu diệt hết trứng và dòi
non còn nằm bên trong nhằm tránh lây lan. Không nên thu thập những trái bị hại
để ủ đống mà phải đem đốt hoặc chôn sâu dưới 50cm.
- Thường xuyên vệ sinh vườn bằng
cách cắt tỉa những cành, nhánh không cần thiết, tạo cho vườn luôn thông thoáng,
sạch sẽ, hạn chế nơi trú ngụ của con trưởng thành.
- Có thể dùng chất pheromon dẫn dụ
với tên thương mại là Vizubon-D để làm bẩy dẫn dụ và tiêu diệt con trưởng thành
đực (con ruồi đực). Biện pháp này muốn có kết quả cao nên vận động nhiều nhà
vườn cùng tiến hành đồng loạt trên diện rộng.
- Sử dụng Protein thủy phân trộn
chất độc làm bả diệt ruồi đục trái. Cách làm như sau: pha 100
ml Protein thủy phân với 3 - 5 ml thuốc trừ sâu Regent 5SC, pha
loãng với 1 lít nước rồi đem phun cho mỗi cây trên diện tích khoảng 1 m2 tán lá
với lượng 50 ml hỗn hợp. Mỗi tuần phun 1 lần vào lúc 8-10 giờ sáng, ruồi sẽ đến
ăn và chết làm giảm được mật số nên không gây hại được.
Nhận xét
Đăng nhận xét