Cỏ yến mạch

 Cỏ yến mạch

Tên tiếng anh/Tên khoa học: Avena sativa

1. Nguồn gốc và hàm lượng dinh dưỡng

- Là cây có nguồn gốc từ nước Úc. Hiện nay được nhập khẩu về nước ta có 2 loại là cỏ yến mạch lá lớn và yến mạch lá nhỏ.

- Cỏ yến mạch có hàm lượng chất dinh dưởng tổng vật chất khô là 14-18%. Hàm lượng Protein thô đạt 18-20%. Ngoài ra, trong  cây cỏ yến mạnh chứa các chất như Sponins, alkaloids, sterols, flavonoids, scid silicic, tinh bột, proteins (bao gồm gluten), các vitamin (đặc biệt là vitamin B) và các chất khoáng (đặc việt là canxi). Là loại ngũ cốc lấy hạt đang được ưa chuộng trên thị trường. Hạt yến mạch có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu được, ngăn ngừa các bệnh về đường tiêu hóa và có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.

2. Đặc điểm sinh trưởng

- Là cây cỏ hàng năm có nguồn gốc ôn đới nên có khả năng chịu lạnh và sương muối rất tốt. Thích hợp gieo trồng ở vùng Miền Bắc, Miền Trung và Tây Nguyên.

- Cỏ phát triển tốt ở nhiệt độ 32^oC và đặc biệt đối với nhiệt độ càng thấp thì cây càng phát triển nhanh.

- Thân rỗng, thẳng đứng, có chiều cao từ 90-150 cm (tùy vào điều kiện sinh trưởng ở từng nơi trồng). Trên thân có nhiều đốt và phát triển thành từ bụi lớn. Lá rộng từ 1,5-3 cm, khi cây cỏ trưởng thành thì lá có mùa xanh đậm, thân cây giòn, lá mềm, có vị ngọt và dễ tiêu hóa khi sử dụng trong chăn nuôi. Năng suất thu hoạch thân tươi có thể đạt đến 75-80 tấn/ha.

- Có khả năng sinh trưởng mạnh và tái sinh quan năm. Chỉ tiến hành trồng 1 lần và chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ cho thu hoạch lên tục từ 4-6 năm.

3. Tác dụng của cây cỏ yến mạch

- Phần sử dụng là hạt và thân. Hạt được sử dụng làm ngũ cốc và thân thường dùng làm thức ăn trong chăn nuôi.

3.1 Tác dụng từ hạt yến mạch

- Hạt yến mạch là loại ngũ cốc nổi tiếng giàu chất dinh dưỡng, chúng có lợi ích cho sức khỏe ở nhiều mặt khác nhau.

- Có tác dụng đối với sức khỏe con người như: Trong bột yến mạch chứa rất nhiều hàm lượng chất xơ cao, sẽ hỗ trợ làm giảm lượng cholesterol xấu trong máu và kích thích hệ tuần hoàn máu bảo vệ tim. Hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh bằng việc kích thích nhu động ruột tiết dịch tiêu hóa ở dạ dày. Ngoài ra, bột yến mạch giúp ngăn chặn các tác nhân gây ung thư, giảm căng thẳng mệt mỏi… Là nguyên liệu đắc lực trong sản xuất các dòng sản phẩm làm đẹp nhưng các sản phẩm chăm sóc da, giúp giảm cân, giảm mụn nhọt, hỗ trợ chữa lành vết thương, tẩy tế bào chết…

3.2 Tác dụng từ thân (rơm phơi khô, tươi)

           Dùng trong chăn nuôi gia súc, đặc biệt là dùng làm cỏ nuôi dê, bò vì đáp ứng đầy đủ những chất dinh dưỡng cần thiết để gia súc phát triển tốt. Với đặc tính thân có vị ngọt, mềm dễ tiêu hóa được động vật yêu thích, có thể sử dụng làm thức ăn xanh, thức ăn ủ chua để tăng chất dinh dưỡng. Trồng cỏ yến mạch được xem là giải pháp khắc phục tình trạng thiếu thức ăn trong mùa đông.

4.Kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch

4.1 Kỹ thuật trồng

- Thời vụ trồng: Từ cuối tháng 9 đến tháng 3 âm lịch hàng năm.

- Đất trồng: Cây cỏ yến mạch không kén đất, hầu như có thể trồng trên tất cả các loại đất kể cả đất phèn chua, đất ngập mặn hay đất cát pha… Tuy nhiên cây cỏ yến mạch không chịu ngập úng nên đất trồng cần thoát nước tốt.

- Phân bón lót trước khi trồng: Bón phân chuồng, phân lân NPK xuống rãnh đào. Bón xong lưu ý cần phủ lên bề mặt trước khi trồng một lớp đất mỏng để tránh cây, hạt giống xót phân.

- Cách trồng:

+ Hiện nay phổ biến trồng bằng hạt. Trước khi trồng cần tiến hành xới đất và rạch luống, hàng cách hàng 40-45 cm.

+ Tiến hành bón NPK trước, sau đó rải một lớp phân chuồng hoai mục lên trên. Tiếp theo lập qua một lớp đất mỏng để hạt giống nảy mầm không tiếp xúc trực tiếp với phân làm xót cây.

+ Gieo hạt lưu ý cách phân ít nhất 1 cm, gieo xong tiến hành lấp đất lấp hạt và tưới nước giữ ẩm cho đất, sau 15-25 ngày thì cỏ sẽ mọc tốt.

4.2  Chăm sóc:  

Gieo xong 5-10 ngày tiến hành kiểm tra tỷ lệ nảy mầm. Nếu hạt không nảy mầm thì tiến hành gieo bổ sung. Đồng thời tiến hành làm sạch vỏ dại và vun hàng, làm đất tơi xốp giúp giảm sự phát triển của cỏ dại khác giúp cây con phát triển tốt. Trong giai đoạn đầu cần đặc biệt quan tâm đến nước tưới giữ cho cây đủ ẩm giúp cây con phát triển nhanh

4.3 Thu hoạch

- Khi cây cỏ cao khoảng 80 cm trở lên thì có thể tiến hành thu hoạch cho gia súc ăn tươi.

- Sau khi cắt lứa đầu cần tiến hành xới đất vun hàng bón phân bổ xung để cung cấp dinh dưỡng cho cây phát tiển lứa tiếp theo.

- Khoảng cách mỗi lứa cắt từ 55-60 ngày. Thời vụ trù lúc gieo hạt giống đến lúc thu hoạch lứa đầu là 70-75 ngày.

- Khi thu hoạch lưu lý cắt cách gốc khoảng 7 cm để cây có thể tiếp tục tái sinh phát triển tốt cho lứa sau.