Lựa chọn đất trồng cây bông vải
Trong thực tế sản xuất, chúng ta có thể trồng Bông vải
trên đất quen và đất lạ. Đất quen là đất đã từng trồng Bông vải, còn đất lạ là
đất chưa trồng Bông vải trước đó.
Trong trường hợp các vụ trước trồng Bông
vải nhưng cây phát triển kém năng suất không cao thì xem xét yếu tố hạn chế
năng suất có phải là do đất hay các nguyên nhân khác. Trường hợp do sâu bệnh,
cỏ dại, thiếu nước… thì cần khắc phục các nguyên nhân này để trồng Bông vải,
còn vì nguyên nhân đất không phù hợp phải cải tạo đất trước rồi mới trồng nếu không
cải tạo được thì không nên trồng Bông vải nữa.
Trên đất chưa từng trồng Bông vải, khi xem
xét cần quan sát các nội dung sau đây:
1. Quan sát thực vật
Trong trường hợp đất hoang hóa chưa qua
trồng trọt muốn trồng Bông vải thì cần phải tiến hành chọn đất. Khâu đầu tiên
trong công việc chọn đất là quan sát thực vật. Để bước công việc này đạt hiệu
quả thì phải tiến hành vào mùa mưa. Khi quan sát cần phải quan sát toàn diện
toàn bộ khu đất để có kết quả sát thực.
Quan sát thực vật là xem mức độ sinh trưởng
của các loại cây hoang dại sống ở khu vực này đặc biệt là cây bụi cây hòa thảo.
Trường hợp các loại cây này phát triển tốt thì đất tốt và ngược lại các loại
cây này phát triển xấu thì đất nghèo dinh dưỡng.
Khi quan sát cần chú ý đến các loại cây chỉ
thị đất như sim, mua, cỏ năn, cỏ lác, cỏ tranh …mọc nhiều thì đất bị chua không
phù hợp cho trồng bông. Nếu muốn trồng Bông vải thì phải cải tạo độ chua của
đất.
2. Quan sát địa hình
Trong quan sát địa hình để trồng Bông vải
thì vấn đề quan trọng là xem xét khu đất đó thuộc dạng địa hình nào trong 3
dạng địa hình sau: đất bằng phẳng, đất dốc và đất trũng thấp. Trong trường hợp
đất bằng phẳng thoát nước tốt trồng bông thích hợp nhất, đất đồi dốc thì có ưu
điểm là thoát nước tốt nên cũng thể trồng Bông vải nhưng đất này thường nghèo
dinh dưỡng do dễ bị xói mòn rửa trôi. Một số vùng tại khu vực Tây Nguyên trồng
Bông vải trên đất đồi đen sỏi đá và đất xám bạc màu thì đất đồi đen cho năng
suất cao và ổn định hơn.
Đất trũng thấp khó trồng được Bông vải, vì
khả năng thoát nước kém, Bông vải khó nẩy mầm, dễ bị chết trong giai đoạn cây
con và ra nụ năng suất thấp.
Trường hợp này phải làm mương thoát nước và
đòi hỏi đầu tư lớn.
3. Quan sát đánh giá nguồn
nước
Bông vải là cây trồng rất cần nước. Nếu
trồng trong mùa khô thì nguồn nước tưới bổ sung là vấn đề quan trọng. Một số
nghiên cứu cho thấy rằng trồng Bông vải vào mùa khô ở khu vực có tưới thường
cho năng suất cao và ổn định hơn trồng bông vào mùa mưa. Vì vậy, trồng Bông vải
gần khu vực sông, suối hoặc khu vực có mực nước ngầm cạn để tưới là thuận lợi
nhất.
4. Quan sát màu sắc đất
Màu sắc đất là đặc trưng của đất. Đất tốt
hay xấu thể hiện qua màu sắc đất. Đất có 3 màu chính là màu đen, màu đỏ và màu
trắng. Sự kết hợp của 3 màu này cho ra các màu trung gian. Mức độ kết hợp khác
nhau cho ra các màu khác nhau và cho ra loại đất khác nhau. Nhóm màu sắc đen,
nâu, tím, đỏ thường là đất tốt giàu dinh dưỡng. Nhóm màu sắc vàng, xám, bạc,
trắng thường là đất nghèo dinh dưỡng.
Đối với đất trồng bông ta chỉ cần quan sát
ở tầng đất từ 0-20cm bằng cách chọn những điểm đại diện cho khu đất (là những
điểm phản ánh được tính chất đất của khu vực) cuốc sâu 20 cm và quan sát màu
sắc của đất cuốc lên.
Đất đen: đây là đất trồng bông phù hợp
nhất. Đất đen thường có độ chua pHKCl > 5 và hàm lượng các nguyên tố
dinh dưỡng thích hợp cho sinh trưởng của cây Bông vải. Cây Bông vải trồng trên
loại đất này thường cho năng suất cao và ổn định.
Đất đỏ: loại đất này phần lớn là đất chua,
cây Bông vải trồng trên loại đất này thường có hiện tượng chết cây con sau khi
mọc hoặc cây phát triển còi cọc, cho năng suất không cao. Vì vậy cần phải tìm
hiểu thêm về lý hóa tính trước khi quyết định trồng Bông vải.
Đất xám bạc màu: loại đất này nghèo dinh
dưỡng, cây Bông vải thường cho năng suất thấp và hiệu quả kinh tế kém. Vì vậy,
cần đầu tư thích hợp về phân bón và chọn mật độ trồng phù hợp để tăng năng suất
Bông vải.
Đất phù sa: Đây là loại đất có nhiều ở khu
vực duyên hải Miền Trung. Đất thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của
cây Bông vải trong vụ Đông Xuân và vụ khô có tưới.
5. So sánh, lựa chọn đất
trồng Bông vải
Sau khi quan sát các nội dung trên của một
vùng đất, người quan sát phải ghi chép cẩn thận các mô tả và các kết luận sơ bộ
về từng nội dung quan sát.
Dựa trên các nội dung quan sát và kết luận
sơ bộ, chúng ta so sánh mức độ phù hợp của từng nội dung với yêu cầu về đất của
cây Bông vải. Nếu mức độ phù hợp cao thì trồng được Bông vải. Nếu mức độ phù
hợp thấp thì không trồng được Bông vải.
Ở Việt Nam khâu chọn đất trồng Bông vải là
rất quan trọng. Vì cây Bông vải ưa đất trung tính – hơi kiềm, mà đất của ta
phần lớn lại là đất chua nên nếu chọn đất không tốt rất dễ thất bại. Hóa tính
đất là chỉ tiêu quan trọng nhất trong việc chọn đất cho cây Bông vải. Theo tác
giả Lê Xuân Đính và CTV (1991) đất trồng Bông vải có pHKCl tối thiểu phải
trên 4,5. Ngoài ra đất tròng Bông vải cần phải thoáng khí, thoát nước tốt.
Nhận xét
Đăng nhận xét