Cách chọn và phối trộn giá thể giá thể tốt nhất cho các loại hoa lan

Lan muốn đẹp phải có giá thể tốt. Vì thế, hầu hết người trồng lan luôn muốn tìm kiếm giá thể tốt nhất cho cây cho các loại hoa lan của mình. Có rất nhiều loại giá thể có thể sử dụng để trồng lan khiến người chơi lan cảm thấy bối rối, chẳng biết đâu là phù hợp nhất. Bài viết sau đây cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về các loại giá thể và công thức phối trộn giá thể cơ bản 

Lựa giá thể tốt nhất cho các loại hoa lan thế nào?

Thuật ngữ “giá thể trồng lan” không phải là cái tên gọi mỹ mều khi nói các loại đất. Các loại đất thịt thường không thích hợp để trồng lan khi rễ Lan yêu cầu một chất trồng thoáng để lưu thông khí tốt. Một giá thể thích hợp cho lan phải có khả năng thoát nước nhanh và đồng thời giữ được độ ẩm. Các vật liệu để làm giá thể được chia thành hai loại: hữu cơ và vô cơ:

• Vật liệu hữu cơ có thể là: sỏi; thân, lá một số loại cây hoặc cả vỏ cây khô.
• Vật liệu vô cơ phổ biến có thể nói đến: đá Perlite, viên đất nung,..

Ưu và nhược điểm các giá thể tốt nhất cho các loại hoa lan

Thực tế, không có một loại giá thể nào tốt hoàn toàn cho Lan. Chúng luôn tồn tại các ưu điểm đồng thời với nhược điểm. Bạn thậm chí có thể trộn các loại giá thể với nhau để tận dụng nhiều ưu điểm của chúng. Chẳng có công thức nào là hoàn toàn phù hợp cả. Nó còn phụ thuộc vào các yếu tố như thời tiết, điều kiện chăm sóc của bạn. Điều bạn cần là hiểu rõ đặc tính của từng loại giá thể và thử nghiệm liên tục. Bảng sau đây cung cấp những đặc tính cơ bản của một số giá thể trồng lan phổ biến:

Các loại giá thể hữu cơ

Loại Giá thể	Ưu điểm	Nhược điểm
Coco husk chunks (Mảnh vụn dừa)	Tạo các khe hở tăng độ thoáng không khí, giữ ẩm tốt, phân hủy chậm hơn vỏ thông	Đặc tính chát và acid có thể làm héo cây. Cần xử lý kỹ trước khi sử dụng
Coco husk fiber (Mùn dừa)	Khả năng giữ ẩm cao, phân hủy chậm	Sợi dừa vụn nhỏ giữ nước và ẩm nhiều, đôi khi không cần thiết
Fir bark (vỏ cây khô)	Giá thành rẻ, dễ tìm mua, có sẵn nhiều kích cỡ.	Cần xử lý kỹ trước khi sử dụng, bị phân hủy nhanh
Gravel (sỏi)	Khô thoáng cao, rẻ tiền	Không cung cấp dinh dưỡng cho cây, nặng
Hardwood charcoal (Than củi)	Rất chậm phân hủy, có thể hấp thụ một số chất độc trong giá thể	Giữ ẩm rất ít. Bụi than trên bề mặt thường dính đen vào tay khi thao tác.
Tree fern fiber (dương xỉ)	Thoát nước tốt, thời gian sử dụng lâu	Mắc tiền
Redwood bark (vỏ thông đỏ)	Bền hơn các loại vỏ cây thông thường, có khả năng kháng khuẩn, các tuyến trùng gây hại	Khó tìm mua
Sphagnum moss (Dớn)	Giữ nước và không khí tốt	Cần xử lý kỹ khi sử dụng. Có thể giữ quá nhiều nước. Làm nén chặt giá thể khi bắt đầu phân hủy

Các loại giá thể vô cơ 

Loại Giá thể	Ưu điểm	Nhược điểm
Perlite (sponge rock) (đá perlite – hay còn gọi là đá bọt)	Nhẹ, giữ không khí và giữ ẩm tốt, rẻ tiền	Quá nhẹ dễ bị nổi lên bề mặt chất trồng hoặc không thể dùng một mình khi trồng, giữ ẩm cao
Styrofoam peanuts (Xốp đậu phộng)	Nhẹ, rẻ tiền, khô nhanh. Tốt nhất được sử dụng làm thoát nước ở đáy chậu	không thể dùng một mình khi trồng bởi chúng hầu như không giữ nước và chất dinh dưỡng. Chất liệu xốp nhựa ít thân thiện với môi trường
Aliflor (viên đất nung)	Không bị phân hủy và có thể tái sử dụng, giữ ẩm và thoát nước tốt	Khá nặng. Cần rửa sạch trước khi sử dụng để loại bỏ bụi vụn trong quá trình lưu trữ

Tự trộn giá thể tốt nhất cho các loại hoa lan của bạn:

Một giá thể tốt sẽ cung cấp môi trường lý tưởng cho sự phát triển của Lan. Giá thể tốt nhất cho các loại hoa Lan cần đảm bảo các đặc tính cơ bản:

• Đủ độ thoáng để rễ có thể hô hấp
• Đủ khô, thoát nước để không làm úng cây
• Chứa dinh dưỡng để cây phát triển
• Không tồn dư các chất acid, chát làm héo cây
• Không chứa nấm mốc, mầm bệnh
• Dễ tìm, phù hợp với khả năng người trồng

Dựa vào đặc điểm của giá thể từ đó bạn sẽ xác định được:

• Lượng nước và tần suất tưới
• Khả năng cung cấp không khí, dinh dưỡng
• Cây có phát triển tốt trên nền giá thể này hay không

Sau đây là hai công thức trộn giá thể cơ bản phù hợp với hầu hết các loại lan. Công thức được phát triển dựa trên đặc tính và kích thước các thành phần của giá thể. Đồng thời, liên quan đến kích thước của rễ và nhu cầu giữ nước của từng loại rễ Lan.

Giá thể tốt nhất cho Lan nhỏ

Công thức này hiệu quả với các loại lan rễ nhỏ hoặc giai đậu đầu các giống thuộc chi Lan hài (slipper orchids), chi Lan vũ nữ (oncidiums), chi miltonias:

• 4 phần giá thể tạo độ ẩm nhưng có kích thước từ 5-10 mm như: vỏ cây khô, xơ dừa cục cắt nhỏ,…
• 1 phần than củi kích thước nhỏ
• 1 phần than củi kích thước nhỏ 1 phần chất trơ như đá perlite hoặc viên đất nung đường kính 5-6mm

Giá thể tốt nhất cho Lan trung bình

Công thức này hiệu quả với các loại Lan có kích thước lớn thuộc Chi Cát lan, Chi Lan hồ điệp,.. hoặc các loại lan có rễ ở giai đoạn trưởng thành.

•  4 phần giá thể tạo độ ẩm nhưng có kích thước từ 10-20 mm như: vỏ cây khô, xơ dừa cục,…
• 1 phần than cũi kích thước trung bình
• 1 phần chất trơ như đá perlite hoặc viên đất nung đường kính 6-10mm

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã nắm được những kiến thức cơ bản về đặc tính các loại giá thể và có thể tự tìm ra loại giá thể tốt nhất cho các loại hoa lan của mình! Nếu thấy phần thông tin này hữu ích, hãy chia sẻ bài viết này nhé!